Op deze pagina presenteren de MobiReel-partners een aantal voorbeelden van digitalisering van films. Elk voorbeeld toont een uniek verhaal van technologische strategieën voor het gebruik van professionele apparatuur voor de digitalisering van films op een creatieve, betaalbare manier en toont de verschillende uitdagingen die men kan tegenkomen in het digitaliseringsproces van een film, variërend van fragiel materiaal tot bioscoopfilms.
- Voorbeelden gedigitaliseerd door: Kinoteka na Republika Severna Makedonija
- Voorbeelden gedigitaliseerd door: Stichting De Domijnen – Nederland
- Voorbeelden gedigitaliseerd door: Student Computer Art Society (SCAS)
- Voorbeelden gedigitaliseerd door: Zeutschel GmbH
- Voorbeelden gedigitaliseerd door: Petko R. Slaveykov Regional Library, Veliko Tarnovo – Bulgarije
Cases digitized by: Kinoteka na Republika Severna Makedonija
TITEL: RUSALIA CUSTOMS IN GEVGELIJA
Documentaire, Macedonië, 1957, 22 min., zwart-wit, bluray
Regisseur: Blagoja Drnkov, Scenario: Vera Klichkova
Dit is een documentaire die is gewijd aan de Rusalians, een mannelijke rituele groep die actief zijn in de winterperiode tussen de Kerst en Driekoningen, tijdens de zogenoemde ‘Twaalf Heilige Nachten’. Ze kunnen van andere groepen in die periode worden onderscheiden door hun “puurheid”, en de witte kleding die zij dragen wordt geassocieerd met de feeën die in deze dagen heersen en de noodzaak om hen te verslaan. Door middel van dansen en zwaardbewegingen jagen ze kwaadaardige krachten weg of genezen hen.
Deze opname is vastgelegd op 16mm film. Het is gescand door de Cinematheque in 2022 op een Blackmagic Cintel scanner met Davinci Resolve software. Eenvoudige digitale restauratie en kleurcorrectie zijn uitgevoerd. Na afronding van deze processen zijn de digitale masterkopieën in DPX-formaat gemaakt, ProRes 4444.
TITEL: SREDBA
Korte speelfilm (amateurfilm), Macedonië, 2003, 9.24 minuten, kleur
Regisseur: Petre Chapovski
Scenario: Petre Chapovski
Montage: Kire Peshevski
De film gaat over een meisje dat in de natuur wandelt, een huis binnengaat en daar in slaap valt. Ze droomt van een ontmoeting met haar grootmoeder. Ze kleden zich beide in klederdracht. Daarna lopen ze door het dorp terwijl ze brood en een kruik dragen. Ze komen bij een groot kruis. Graanvelden strekken zich uit. Wanneer het meisje wakker wordt, ziet ze een foto van haar grootmoeder, het brood en de kruik op een tafel in de kamer. Die stonden daar nog niet toen ze in slaap viel.
De film is gedigitaliseerd met een digitaliseringssysteem voor videobanden, dat wil zeggen door middel van het overzetten van het analoge signaal met een Blackmagic videokaart en het Blackmagic media express digitaliseringsprogramma naar een digitaal bestand met een resolutie van 720×576 pixels.
Voorbeelden gedigitaliseerd door: Stichting De Domijnen – Nederland
We hebben recent een grote collectie van oude films van de fotograaf Paulissen gekregen, die we hebben geregistreerd onder toegangsnummer 768 – Film- en fotocollectie Jan Paulissen. De meeste van deze films zijn 16mm, maar er zijn een aantal 8mm films bij, en omdat we een Reflecta 8mm scanner hebben, hebben we een aantal 8mm films geselecteerd om te digitaliseren. We willen niet te lang wachten met het digitaliseren van deze films, omdat tenminste één van de grotere films sporen van azijnsyndroom heeft, en deze films al een aantal jaar samen lagen opgeslagen voordat ze bij ons kwamen.
TITEL: 768_film01 (Lourdes)
Een probleem waar we tegenaan liepen, was dat er nauwelijks informatie over de films beschikbaar was: we konden de films wel visueel inspecteren, maar er waren (bijna) geen beschrijvingen of metadata m.b.t. films, dus hebben we een willekeurige film genomen om te digitaliseren. We hebben eerst een Normal8 film gekozen, die zat in een gesloten (kartonnen) doos en waar we op het eerste oog geen beschadigingen, stof en verval zoals het azijnsyndroom konden waarnemen: we hoopten dat het een relatief eenvoudige film zou zijn om mee te beginnen.
Het digitaliseren ging zonder problemen, de scanner scande de volledige film van begin tot eind zonder haperingen. We hebben het digitale filmbestand daarna overgezet op een computer en nagekeken: het resultaat zag er prima uit.
Toen we klaar waren, hebben we de film opnieuw opgewonden en terug in de doos gedaan – deze keer samen met een beschrijving, zodat wanneer we de film de volgende keer in onze handen hebben (ondanks dat het is gedigitaliseerd, dus we verwachten dit niet binnenkort is, als we hem ooit weer nodig hebben), we weten wat het is. Nadat we meer weten over deze collectie, zullen we een inventaris maken, en dan kunnen we de film ook een terugzoekkenmerk (nummer) geven zodat we zowel de fysieke als de gedigitaliseerde film in de toekomst makkelijk kunnen terugvinden. Deze naam zal beginnen met 768, gevolgd door een underscore (_) en het inventarisnummer. We hebben het nu een tijdelijk nummer gegeven, zodat we altijd de collectie waartoe de film behoort, kunnen achterhalen.
Over de inhoud van de film: we hebben ontdekt dat het een zwart-witfilm is en dat het is gefilmd in Lourdes. We vermoeden ergens aan het einde van de jaren ’50 of begin van de jaren ’60 omdat er een Renault Dauphine in te zien is. Lourdes was, en is nog steeds, een bedevaartsoord in Frankrijk.
TITEL: 768_film02 (Fruitoogstfeesten)
De volgende film die we hebben gedigitaliseerd, was een van de weinige met een korte beschrijving: op de doos stond “J.P. St-Gertruide”. J.P. betekent waarschijnlijk Jan Paulissen, de maker van de film. St-Gertruide is de Belgische stad Sint-Truiden. We konden geen beschadigingen zien, en deze film hebben we zonder problemen kunnen digitaliseren. In de film zien we een spandoek met “Fruitoogstfeesten” en een jaar: 1964. We kunnen hier ook veel verenigingen zien, die een groot deel van onze cultuur vormen. Elk dorp en elke stad hier heeft waarschijnlijk (en anders: had) verschillende verenigingen, die onze tradities in stand houden, zoals carnavalsverenigingen en schutterijen.
TITEL: Oogstdankfeesten
Na over het MobiReel-project te hebben gehoord, kregen we het aanbod om een VHS-band te digitaliseren over de Oogstdankfeesten in Berg aan de Maas, een dorp bij Sittard. Deze Oogstdankfeesten worden elk jaar gevierd in Berg aan de Maas, en zijn begonnen om God te bedanken voor de oogst. De Oogstdankfeesten worden gehouden sinds 1948 en bestaan dit jaar, in 2023, dus 75 jaar. We vonden het dus een mooi moment om deze VHS-band dit jaar te digitaliseren.
Een Sharp VC-M24GM en het programma Cyberlink PowerDirector 12 zijn gebruikt om deze VHS-band te digitaliseren.
Deze VHS-band van de Oogstdankfeesten is gemaakt in 1984, wat het eerste jaar met een Oogstkoningin was. De optocht is gefilmd door Twan Könings. Er traden gelukkig geen beschadigingen of problemen met de band op tijdens het digitaliseren.
TITEL: Overstroming Berg aan de Maas
Op dezelfde VHS-band heeft Twan Könings ook een video opgenomen over de overstromingen van de Maas in hetzelfde dorp, Berg aan de Maas. Omdat de video van de Oogstdankfeesten al werd gedigitaliseerd, was het niet meer dan logisch om ook de overstromingen in Berg aan de Maas te digitaliseren. Overstromingen zijn helaas niet uniek (de oudste foto’s die we hebben van overstromingen zijn uit 1926), en hoewel dit niet het eerste videomateriaal is wat we hebben over overstromingen, is het wel eerste videomateriaal wat we hebben van overstromingen in Berg aan de Maas. Dit is relevant materiaal omdat we twee jaar geleden, in de zomer van 2021, ook overstromingen hadden, die een grote impact op onze regio hadden.
Voorbeelden gedigitaliseerd door: Student Computer Art Society (SCAS)
TITEL: Heropvoering van traditionele Bulgaarse rituelen
Bron: Simeonka Cholmazova, Plamen Pavlov en Stoyanka Stoyanova
Gemeenschapscentrum “Ken jezelf – 1895 r.”.
De film toont de heropvoering van traditionele Bulgaarse rituelen.
De 16mm film is gedigitaliseerd op een betaalbare manier door middel van een digitale camera, een standaard en een oude 16mm filmprojector opgesteld in een donkere kamer.
Deze methode is gebruikt omdat een 16mm scanner niet beschikbaar was en te duur was om aan te schaffen. Het resultaat is niet perfect, maar het is geschikt voor betaalbare digitalisering. Na de digitalisering zijn kleuraanpassingen gedaan met behulp van software om het eindresultaat te verbeteren.
Voorbeelden gedigitaliseerd door: Zeutschel GmbH
TITEL: DE WAGNER-FAMILIE
Deze video’s zijn een klein deel van een collectie van films en clips die zijn gemaakt door de Wagner-familie tussen de jaren ’50 en ’70 in Europa. De familie heeft een Midden-Europese achtergrond, is gegroeid tijdens de Habsburgse tijd in Oostenrijk (Wenen) en daarna is verhuisd naar de stad Triëst (Italië) na de Tweede Wereldoorlog.
De video is gemaakt om gelukkige familiemomenten in Europa en Israël te herinneren.
De korte films en video’s zijn gemaakt tussen de jaren ’60 en ’70 met een Bentley Super 8 videocamera, een Chinon 8mm en een Bolex H-16mm videocamera.
De video’s zijn gedigitaliseerd met behulp van een Reflecta Super 8mm digitaliseringssysteem en een Retro-8/16mm film naar HD-oplossing.
De Blackmagic software is gebruikt om het gedigitaliseerde werk te bewerken en optimaliseren. Het werk is daarna ongecomprimeerd opgeslagen in mpeg4-formaat.
Om het bestand te beheren en doorzoekbaar te maken door het indexeringssysteem van de database, zijn een aantal trefwoorden en metadata van tevoren bepaald.
Data Crown gratis open source is gebuikt om de inhoud te klasseren. De TMS Gallery System commerciële oplossing en het Preservica contentmanagementsysteem voor langdurige preservering zijn overwogen door de Wagner-dynastie om hun herinneringen te bewaren en terug te vinden.
Een corpus van microfilms is ook beschikbaar in het familiearchief. Deze zijn gedigitaliseerd met behulp van de Zeutschel OM 1700.
Om het fragiele materiaal in goede conditie te houden, bevindt het hele archief zich op een plaats met een temperatuur- en luchtvochtigheidscontrolesysteem. Het wordt op dit moment bewaard door Vera en Carlo Wagner in het Joodse Museum in de stad Triëst. https://www.museoebraicotrieste.it/en/
Voorbeelden gedigitaliseerd door: Petko R. Slaveykov Regional Library, Veliko Tarnovo – Bulgarije
In Bulgarije, zoals in de meeste Europese landen, werden veel thuis- en niet-professionele films met 8mm en Super 8mm handheld camera’s gefilmd, tot in de tweede helft van de 20e eeuw met de introductie van VHS en VHS-C videoformaten.
Veel mensen bewaren hun films als een sentimenteel aandenken omdat ze huwelijken, stedentripjes en vieringen hebben opgenomen.
Het team van de Regionale Bibliotheek in Veliko Tarnovo heeft bij het publiek een vragenlijst afgenomen en dit had als resultaat dat burgers hun films verstrekten voor digitalisering en onderzoek.
De gepresenteerde filmfragmenten tonen momenten in het dagelijkse leven van Bulgaarse burgers – zowel privé-momenten als publieke momenten.
TITEL: Fragments.wmv
Een communistische parade met deelname van Bulgaarse, Sovjet en Tsjechische delegaties. Jaren ´70. Typische momenten in de zomervakantie van de gemiddelde werknemer – kamperen aan de kust en het verblijven in kleine privé-accommodaties of grote staatshotels.
TITEL: Auto-fair
Een werkreis om een autoshow te bezoeken in een grote centraal-Europese stad, waarschijnlijk Praag (nu Tsjechië, toen Tsjecho-Slowakije).
Niet-professionele opname op een Super 8mm film.
Maker – onbekend (willekeurige verzameling).
De films zijn gedigitaliseerd door middel van een Kodak Reels Film Digitizer in 2023, als onderdeel van praktijk-experimenten en zelfstudie van het bibliotheekteam. De gedigitaliseerde versies zijn niet bewerkt.
De typische onvolmaaktheden van een film die niet door een professional zijn gemaakt, zijn duidelijk: het gebrek aan een goed uitgewerkt plot, onvoldoende ervaring in het werken met de camera, wat leidt tot een schokkerig en bewegend frame, onjuiste focus en framing, etc. Daarnaast zijn voorbeelden van onjuiste inschatting van licht en temperatuuromstandigheden, of het te lang (weken, maanden) in de camera laten van de onontwikkelde film, of het niet volgen van technologische procedures bij het ontwikkelen van de film niet ongebruikelijk. Dit leidt tot kleurvervormingen, waarvan sommige zelfs niet met moderne videobewerkingsprogramma’s kunnen worden opgelost.
De bijgevoegde foto’s en video’s tonen momenten in het proces van de voorbereidingen en de digitalisering van de beschikbare films. Aandacht is gegeven aan de meest typische en meest voorkomende problemen – onjuiste opslag van films, wat na een tijd kan leiden tot onomkeerbaar en steeds erger wordende beschadigingen, en het onzorgvuldig hanteren van projectieapparaten, wat heeft geleid tot een gedeeltelijke scheur van de perforatie en, als gevolg daarvan, een moeilijker digitaliseringsproces.
